آثار مستند و داستانی صادق هدایت از نگاه انسان‎شناسی زیستی بر پایۀ مطالعات میان رشته ای

صادق‎هدایت، نویسنده‌ نام‎دار معاصر، که با ارائۀ‎ شیوۀ‌ نوینی در فن داستان‎نویسی به آوازه‎ای بلند دست یافت، با تکیه بر مطالعاتش در انسان‎شناسی زیستی محتوای منحصر به‎فردی از خود بر جای گذاشت که بخشی از آن‎ها در قالبی روایی شامل داستان‎ها و مجموعه‌نوشتارهایی چون: افسانهٔ آفرینش، س.گ.ل.ل، پدران آدم، نمک ترکی و تاریک‎خانه می‎شد. بخشی دیگر شامل کتاب‎های مستندی چون فواید گیاه‎خواری و انسان و حیوان که در آن‎ها به‎طور مستقیم از انسان‎شناسی زیستی، مبانی و پدیدآورندگان آن سخن می‎گفت. انسان‎شناسی زیستی، از شاخه‎های مهم دانش انسان‎شناسی‎ست که به بررسی ساختار تکاملی انسان می‎پردازد. تعدادی چند از آثار او دربردارندۀ برخی نظریات انسان‎شناسی زیستی‎ست که با بازخوانی آن‎ها می‎توان به میراث ماندگاری از این دانش دست یافت. این مقاله می‎کوشد در کنار بررسی این آثار از نقطه‎نظر انسان‎شناسی زیستی میزان اثرگذاری او را بر تکوین این دانش در ایران بازگوید و به این پرسش اساسی پاسخ گوید که با توجه به انگاره‎های مطالعاتی هدایت در آثارش، می‎توان او را در دانش انسان‎شناسی زیستی ایران نیز پیشگام دانست یا بایستی این مطالعات را در حوزۀ دیگری دنبال کرد؟ از این رو با تکیه بر مطالعات بین‎رشته‎ای، این آثار را در مقایسۀ تطبیقی با نظریات انسان‎شناسی زیستی قرار داده تا میزان این مطالعات را در آثار او بازیابد و از آن‎جا که تاکنون این مطالعات در کانون توجه هیچ‎یک از پژوهشگران هدایت‎شناس و انسان‎شناس نبوده است؛ وجه تمایزی آشکار با سایر تحقیقات پیشین دارد که تنها فعالیت‎های او را از نقطه‎نظر انسان‎شناسی فرهنگی بررسی کرده‎اند.